۲- معاملات متوسط: معاملاتی که مبلغ مورد معامله بیش از سقف مبلغ معاملات کوچک بوده و از ده برابر سقف ارزش معاملات کوچک تجاوز نکند.
۳- معاملات بزرگ: معاملاتی که مبلغ برآورد اولیه آنها بیش از ده برابر سقف ارزش مبلغ معاملات کوچک باشد.
چه کسانی باید قانون برگزاری مناقصات را رعایت کنند؟
قانون برگزاری مناقصات، روش برگزاری مناقصات را در مواردی که مناقصات مطابق این قانون برگزار می‌شود مشخص می‌کند. بیشترین کاربرد این قانون برای بخش دولتی بوده و بخش های زیر موظف به اجرای آن در برگزاری مناقصات می‌باشند.
طبق بند ب ماده ۱ این قانون، قوای سه‌گانه جمهوری اسلامی ایران اعم از وزارتخانه، سازمانها و مؤسسات و شرکت‌های دولتی، مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت، بانک‌‌ها و مؤسسات اعتباری دولتی، شرکت‌های بیمه دولتی، مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی (در مواردی که آن بنیادها و نهادها از بودجه کل کشور استفاده می‌نمایند)، مؤسسات عمومی، بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی و شورای نگهبان قانون اساسی موظف‌اند در برگزاری مناقصه مقررات این قانون را رعایت کنند.
همچنین دستگاه‌‌ها و واحدهایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر یا تصریح نام است، اعم از اینکه قانون خاص خود را داشته یا از قوانین و مقررات عام تبعیت نمایند نظیر وزارت جهاد کشاورزی، شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی گاز ایران، شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، سازمان بنادر و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع مدنی ایران، سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و شرکت‌های تابعه آنها نیز موظف‌اند در برگزاری مناقصه مقررات این قانون را رعایت کنند. در پایان یادآور می‌شود نیروهای مسلح، تابع مقررات و ضوابط خاص خود بوده و از شمول این قانون مستثنی هستند.
حدنصاب معاملات کوچک چیست؟
یکی از مزایای تعیین حدنصاب‌ها استفاده از آن در تهیه گزارشات فصلی می‌باشد. با توجه به آخرین اطلاعیه‌ها، اشخاص حقیقی و حقوقی می‌توانند گزارشات خرید و فروش خود را که مبلغ آن کمتر از ۵ درصد میزان حدنصاب تعیین شده را به صورت تجمیعی ارسال کنند.
هنگامی‌که سازمان امور مالیاتی حد نصاب معاملات را تعیین می‌کند یعنی که اگر در طول یک فصل معامله‌ای انجام شود که کمتر از این حد باشد نیاز به وارد کردن اطلاعات کامل خریدار و فروشنده در گزارش نمی‌باشد. اما اگر از حدنصاب بیشتر باشد باید اطلاعات کامل را به تفکیک گزارش نمود.
ابلاغ حدنصاب معاملات فصلی سال ۹۹
در تصویب نامه شماره ۵۷۶۰۷ت/۹۸۵۳ مورخ ۱۳۹۹/۰۲/۰۷، جزییات حدنصاب معاملات فصلی سال ۹۹ مشخص شده‌است. در این تصویب‌نامه سقف معاملات به صورت زیر است:
معاملات کوچک سال ۹۹: تا سقف مبلغ ۴۵۰،۰۰۰،۰۰۰ریال.
معاملات متوسط: بیشتر از سقف معاملات کوچک و از مبلغ چهار میلیارد و پانصد میلیون (۴،۵۰۰،۰۰۰،۰۰۰) ریال بیشتر نباشد.
معاملات بزرگ: مبلغ برآورد اولیه آنها بیش از مبلغ چهار میلیارد و پانصد میلیون ۴،۵۰۰،۰۰۰،۰۰۰ریال باشد.
استفاده از حدنصاب در گزارشات فصلی سال ۹۹
معاملات کوچک طبق تصویب نامه سال ۹۹، مبلغ ۴۵۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال می‌باشد. ۵ درصد آن نیز مبلغ ۲۲،۵۰۰،۰۰۰ ریال می‌باشد. در صورتی که مبالغ مجموع فاکتور خرید و فروش از هر فرد حقیقی در هر دوره گزارشگری، کمتر از ۲۲،۵۰۰،۰۰۰ریال باشد. می‌توان آن را به صورت تجمیعی در صورت معاملات فصلی گزارش نمود. در این صورت نیازی به ورود اطلاعات کامل طرف معامله نیست. اما در صورتی که مجموع مبالغ فاکتورها خرید و فروش از هر فرد حقیقی در هر دوره گزارشگری، از حدنصاب ۲۲،۵۰۰،۰۰۰ریال بیشتر باشد، باید اطلاعات خریدار و فروشنده به صورت تفکیکی و کامل ثبت گردد.
مثال هایی از حدنصاب معاملات کوچک در گزارشات فصلی
۱- شرکت بازرگانی الف، در سال ۹۹ خریدهایی به مبالغ ۵،۰۰۰،۰۰۰ ریال و ۶،۰۰۰،۰۰۰ ریال و ۳،۰۰۰،۰۰۰ و ۷،۰۰۰،۰۰۰ ریال را از یک شخص حقیقی انجام داده‌است. این مبالغ چگونه در گزارشات فصلی سال ۹۹ ارسال می‌شود؟
می‌دانیم که در گزارشات فصلی، معاملات کمتر از ۵ درصد حدنصاب کوچک را می‌توان به صورت تجمیعی ارسال نمود. برای سال ۹۹ ریال۲۲،۵۰۰،۰۰۰=۵%*۴۵۰،۰۰۰،۰۰۰.
مبالغ ۷،۰۰۰،۰۰۰+۳،۰۰۰،۰۰۰+۶،۰۰۰،۰۰۰+۵،۰۰۰،۰۰۰ را که مجموعاً ۲۱،۰۰۰،۰۰۰ ریال می شود از ۲۲،۵۰۰،۰۰۰ ریال کمتر است را می‌توان به صورت تجمیعی آورد. یعنی عدد ۲۱،۰۰۰،۰۰۰ ریال را به صورت تجمیعی در سامانه گزارشات وارد نمود و نیازی به ثبت مشخصات فروشنده نیست.
۲- شرکت بازرگانی ب، در سال ۹۹ خریدهایی به مبالغ ۲۵،۰۰۰،۰۰۰ ریال و ۲۳،۰۰۰،۰۰۰ ریال و ۱۵،۰۰۰،۰۰۰ریال را از یک شخص حقیقی انجام داده است. با توجه به اینکه جمع مبالغ هر سه فاکتور یعنی مبلغ ۶۳،۰۰۰،۰۰۰ ریال بالاتر از حدنصاب تعیین شده سال ۹۹ یعنی ۲۲،۵۰۰،۰۰۰ ریال است، خریدار بایستی اطلاعات کامل فروشنده را به صورت تفکیکی در گزارشات فصلی سال ۹۹ درج نماید.
محمد طاها
