فرض کنید دارایی را خریداری کرده اید که ارزش اولیه این دارایی 10000 دلار، ارزش اسقاط آن 1000 دلار و عمر مفید آن 10 سال است. با در نظر داشتن این اطلاعات، هرکدام از روش های محاسبه استهلاک در اکسل را در زیر بررسی میکنیم.
تابع SLN در اکسل ؛ محاسبه استهلاک در اکسل به روش خط مستقیم
این روش محاسبه استهلاک هم در اکسل و هم در مباحث محاسباتی حسابداری آسانترین شیوه محاسبه استهلاک است. در روش خط مستقیم تمام سال های عمر مفید یک دارایی دارای مقدار استهلاک مساوی هستند. ترکیب تابع SLN به شرح زیر است:
=SLN(cost,salvage,life)
که در آن پارامتر cost همان ارزش اولیه دارایی، salvage مقدار ارزش اسقاط و life عمر مفید دارایی است. بنابراین میتوانید هرکدام از مقادیر بالا را به راحتی در تابع SLN قرار دهید تا مقدار استهلاک به روش خط مستقیم بدست آید:
=SLN(10000,1000,10)
تابع SYD : محاسبه استهلاک در اکسل به روش مجموع سنوات
استفاده از این تابع نیز بسیار ساده است. همانطور که در زیر مشاهده میکنید، در این تابع می بایست شماره دوره ای که در آن قرار دارید را نیز مشخص کنید. ترکیب تابع SYD به صورت زیر است:
=SYD(cost,salvage,life,per)
پارامتر اول تا سوم شبیه به تابع توضیح داده شده در بخش قبل هستند و به ترتیب مقادیر ارزش اولیه دارایی، مقدار ارزش اسقاط و عمر مفید را نشان میدهند اما پارامتر چهارم تابع SYD در اکسل در واقع دوره ای از عمر مفید دارایی را که بنا دارید استهلاک مربوط به آن را محاسبه کنید، نشان میدهد. برای محاسبه استهلاک مربوط به سال اول از عمر دارایی می بایست به جای این پارامتر مقدار 1 قرار دهید.
=SYD(10000,1000,10,1)
نکته:
در روش محاسبه استهلاک به شیوه مجموع سنوات، می بایست مقدار قابل استهلاک دارایی را در یک کسر که مخرج آن مجموع سالهای عمر آن دارایی است، ضرب کنید. برای مثال مجموع سالهای عمر دارایی مربوط به این مثال برابر با 55=10+9+8+7+6+5+4+3+2+1 است. . برای سادگی کار میتوانید از فرمول N(N+1)/2 استفاده کنید.
صورت کسر گفته شده برای یک دارایی با عمر 10 سال برای سال اول برابر با 10 برای سال دوم برابر با 9 ، برای سال سوم برابر با 8 و … است.
بر این اساس اگر بخواهیم به ترتیب برای سال اول و دوم مقدار استهلاک دارایی را بر اساس روش مجموع سنوات بدست آوریم برایر خواهد بود با :
= 10/55 * 9000 = 1,636.36
= 9/55 * 9000 = 1,472,73
تابع DB در اکسل : محاسبه استهلاک در اکسل به روش نزولی
در روش نزولی محاسبه استهلاک از یک نرخ ثابت برای محاسبه استهلاک استفاده میشود و سرعت مستهلک کردن دارایی نسبت به دو روش قبل سریعتر است. ابتدا با ترکیب تابع DB آشنا شوید:
=DB(Cost,salvage,life,period,[month])
در تابع DB اکسل نیز سه پارامتر اول به ترتیب ارزش اولیه دارایی، ارزش اسقاط و عمر مفید دارایی را نشان میدهند. پارامتر چهارم (period) یک پارامتر است که دوره ای که میخواهیم استهلاک آن را محاسبه کنیم را نشان می دهد. پارامتر month نیز پارامتر اختیاری دیگری است که تعداد ماه هایی که میخواهیم در سال اول استهلاک صورت گیرد در آن وارد میشود. ممکن است دارایی در ابتدای ماه چهارم خریداری شده باشد، بنابراین نباید مقدار استهلاک را برای سه ماه اول محاسبه کرد. اگر میخواهید برای مثال سه ماه اول از سال اول، دارایی مستهلک نشود این پارامتر را برابر با 9 قرار دهید. اگر این پارامتر اختیاری خالی قرار داده شود، به صورت اتوماتیک برابر با 12در نظر گرفته میشود.
بنابراین مقدار استهلاک سال بر اساس این روش برابر است با :
=DB(10000,1000,10,1)
تابع DDB در اکسل : محاسبه استهلاک به روش نزولی مضاعف
نزولی مضاعف نیز یکی از روش های تسریعی محاسبه اسهلاک است که در آن مقدار هزینه استهلاک در سال های اول بیش از سال های بعد است. در این روش نرخ استهلاک در ارزش دفتری( ارزش اولیه دارایی منهای استهلاک انباشته) ضرب میشود. نرخ استهلاک در روش نزولی مضاعف برابر با دوبرابر نرخ استهلاک مستقیم است. یعنی برای یک دارایی با عمر مفید 5 سال برابر با (2*20%=40%) و برای یک دارایی با عمر مفید 10 سال برابر است با (2*10%=20%) .
ترکیب تابه DDB در اکسل نیز تقریبا شبیه به توابع گفته شده در بالاست:
=DDB(Cost,salvage,life,period,[factor])
مقدار استهلاک دارایی خریداری شده بر اساس روش نزولی مضاعف در سال اول به صورت زیر است:
=DDB(10000,1000,10,1)
تابع VDB در اکسل : محاسبه استهلاک به شیوه نزولی متغیر
آخرین شیوه محاسبه استهلاک دارایی های ثابت و آخرین تابع مربوط به محاسبه استهلاک در اکسل مربوط به شیوه نزولی متغیر و تابع VDB اکسل است. این تابع به صورت پیش فرض از شیوه گفته شده مربوط به تابع DDB استفاده میکند. پارامتر چهارم این تابع نشان دهنده دوره ابتدایی و پارامتر پنجم نشان دهنده دوره انتهایی از عمر دارایی است. ترکیب تابع VDB اکسل به شرح زیر است:
=VDB(cost,salvage,life,start_period,end_period,[factor],[no switch])
همانطور که گفته شد شیوه انجام محاسبات در تابع VDB نیز شبیه به DDB است. با اینحال، در این تابع برای اینکه اطمینان حاصل شود مقدار ارزش دفتری یک دارایی در نهایت به اندازه ارزش اسقاط خواهد شد، به حالت محاسبه استهلاک به روش خط مستقیم سوییچ میکند. این تابع فقط زمانی حالت محاسبه استهلاک را به روش خط مستقیم تغییر میدهد که مقدار استهلاک در روش خط مستقیم بیشتر از میزان استهلاک به روش DDB باشد(مقادیر زرد رنگ تصویر). برای مثال در سال هشتم، مقدار هزینه استهلاک به روش DDB برابر است با 419.43 . ارزش دفتری دارایی هنوزه 1000-2097.15 است و ما میتوانیم عملیات استهلاک را ادامه دهیم( نیمه پایین شکل دوم را مشاهده کنید). اگر از روش خط مستقیم استفاده کنیم مقدار استهلاک برای هرکدام از سه دوره باقیمانده برابر با 365.72=1097.15/3 است. پس مقدار هزینه استهلاک در روش خط مستقیم بزرگتر از روش DDB نیست، پس ما روش محاسبه را تغییر نمیدهیم. در دوره نهم مقدار هزینه استهلاک در روش DDB برابر با 335.54 است. ما هنوزه 1000-1677.72 را در اختیار داریم. اگر از روش خط مستقیم برای استهلاک دو دوره باقیمانده استفاده کنیم مقدار استهلاک هر دوره برابر است با 338.86=677.72/2 . در این حالت مقدار استهلاک در روش خط مستقیم بیشتر است، در نتیجه روش محاسبه استهلاک را به روش خط مستقیم تغییر میدهیم.
